W zasadzie nie ma nic trudnego w zrozumieniu indeksu NTM i naszych wycen wartości hodowlanych. Zawarte w NTM-ie wartości hodowlane dla 14 różnych cech przedstawione są w taki sposób, że zwierzęta z bazy referencyjnej dla populacji danej rasy mają średnią wartość indeksu równą 100. Dla indeksu NTM ta średnia wynosi 0. Musisz więc tylko zapamiętać, że przeciętny buhaj ma NTM równy 0 i wartości hodowlane równe 100. Taki buhaj będzie typowym reprezentantem danej rasy.
Dzięki pojęciu statystycznemu, jakim jest odchylenie standardowe, w łatwy sposób można powiedzieć, co jest przeciętne, co jest lepsze, a co trochę gorsze. Poleganie tylko na średnich może być mylące. Bez korzystania z odchylenia standardowego, nie masz wiedzy o tym, jak rozkładają się wartości względem średniej.
Przyjrzyjmy się jak wygląda rozkład indeksów. Krzywa w kształcie dzwonu to wykres rozkładu normalnego, a każde podłużne pasmo ma szerokość jednego odchylenia standardowego. W naszym systemie 1 odchylenie standardowe ma wartość równą 10 punktów.
Na rozkładzie widać, że w obszarze jednego odchylenia standardowego w lewo i jednego odchylenia w prawo od średniej zawiera się 68% zwierząt z wartością hodowlaną między 90 a 110 oraz indeksem NTM od -10 do +10. Idąc dalej od średniej, czyli patrząc na 2 odchylenia standardowe w każdą stronę, widzimy, że w tym obszarze znajduje się 95% zwierząt z wartością hodowlaną między 80 a 120 oraz indeksem NTM od -20 do +20.
Zwierzęta z wartościami hodowlanymi powyżej 120 oraz indeksem NTM powyżej +20 to najlepsze osobniki w danej rasie, reprezentujące jedynie 2,5% populacji rasy. Jest to prawdziwa elita.
Porównując nasze indeksy z indeksami innych krajów warto wiedzieć, że buhaj z wartością hodowlaną 120 w naszej skali odpowiada buhajowi amerykańskiemu z wartością +2 (PTA Type), natomiast w wycenie holenderskiej jego odpowiednikiem będzie buhaj z wartością hodowlaną równą 108.